Χολολιθίαση – Πάθηση Χοληδόχου Κύστης

Εισαγωγή

Η χολολιθίαση (πέτρες στη χολή) είναι μια από τις πιο συχνές παθήσεις του πεπτικού συστήματος. Παρότι σε αρκετές περιπτώσεις δεν προκαλεί ενοχλήματα, μπορεί να οδηγήσει σε έντονο πόνο και σοβαρές επιπλοκές, όπως χολοκυστίτιδα ή παγκρεατίτιδα.

Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή θεραπευτική αντιμετώπιση προλαμβάνουν δυσάρεστες συνέπειες και εξασφαλίζουν οριστική ίαση.

Τι είναι η χοληδόχος κύστη και ποιος είναι ο ρόλος της

Η χοληδόχος κύστη είναι ένα μικρό όργανο που βρίσκεται κάτω από το ήπαρ. Αποθηκεύει και συμπυκνώνει τη χολή, ένα υγρό που παράγεται στο ήπαρ και είναι απαραίτητο για τη διάσπαση και απορρόφηση των λιπών.

Κατά τη διάρκεια της πέψης, η χοληδόχος κύστη συσπάται και απελευθερώνει τη χολή στο λεπτό έντερο και συγκεκριμένα στο δωδεκαδάκτυλο, βοηθώντας στη σωστή λειτουργία του πεπτικού συστήματος.

 Τι είναι η χολολιθίαση

Η χολολιθίαση είναι ο σχηματισμός λίθων (πετρών) μέσα στη χοληδόχο κύστη ή στους χοληφόρους πόρους. Οι λίθοι αυτοί αποτελούνται συνήθως από χοληστερόλη, χολερυθρίνη και άλατα ασβεστίου. Σχηματίζονται όταν διαταράσσεται η σύσταση της χολής ή όταν η κύστη δεν αδειάζει σωστά.

Παράγοντες κινδύνου

Η χολολιθίαση εμφανίζεται συχνότερα σε:

• γυναίκες (ιδίως μετά τα 40 έτη),
• άτομα με αυξημένο βάρος ή απότομες μεταβολές βάρους,
• ασθενείς με διαβήτη ή αυξημένα λιπίδια,
• εγκύους,
• άτομα με οικογενειακό ιστορικό,
• όσους ακολουθούν διατροφή πλούσια σε λιπαρά και φτωχή σε φυτικές ίνες.

Συμπτώματα

Η χολολιθίαση μπορεί να είναι ασυμπτωματική, αλλά όταν ένας λίθος φράξει τον κυστικό πόρο, προκαλείται κολικός χοληφόρων.

• Έντονος πόνος στο δεξιό άνω μέρος της κοιλιάς ή στο επιγάστριο,
• Αντανάκλαση του πόνου στη ράχη ή στον δεξιό ώμο,
• Ναυτία, εμετός, φούσκωμα,
• Επιδείνωση των συμπτωμάτων μετά από λιπαρά γεύματα.

Αν η απόφραξη επιμείνει, μπορεί να εξελιχθεί σε οξεία χολοκυστίτιδα.

Οξεία χολοκυστίτιδα – Πότε είναι επικίνδυνη

Η οξεία χολοκυστίτιδα είναι φλεγμονή της χοληδόχου κύστης που προκαλείται όταν ένας λίθος αποφράξει τον κυστικό πόρο.

Προκαλεί:

• έντονο, παρατεταμένο πόνο στο δεξιό υποχόνδριο,
• πυρετό και ρίγη,
• ναυτία και εμέτους,
• σε προχωρημένες περιπτώσεις ίκτερο

Αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να οδηγήσει σε γάγγραινα ή διάτρηση της χοληδόχου κύστης, περιτονίτιδα ή σήψη, καταστάσεις που μπορεί να απειλήσουν τη ζωή του ασθενούς.

Χοληδοχολιθίαση και Παγκρεατίτιδα

Όταν ένας λίθος είναι αρκετά μικρός σε μέγεθος ώστε να μπορεί να περάσει από τη χοληδόχο κύστη μέσα στον κυστικό πόρο και συνεπώς να αποφράξει τον κοινό χοληδόχο πόρο, μπορεί να προκληθεί ίκτερος, χολαγγειίτιδα (λοίμωξη των χοληφόρων) ή παγκρεατίτιδα.

Η χολολιθιασική παγκρεατίτιδα είναι μια από τις σοβαρότερες επιπλοκές, με έντονο κοιλιακό πόνο που αντανακλά στη ράχη, ναυτία, εμέτους και πυρετό. Σε βαριές περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει οργανική ανεπάρκεια και απαιτεί νοσηλεία και εντατική θεραπεία. Η οριστική πρόληψη της υποτροπής επιτυγχάνεται με αφαίρεση της χοληδόχου κύστης.

Ενδείξεις για Χολοκυστεκτομή

Ασυμπτωματική χολολιθίαση

Όταν δεν υπάρχουν συμπτώματα, συνιστάται παρακολούθηση. Χειρουργείο προτείνεται προληπτικά σε περιπτώσεις:

• μεγάλων λίθων (>2 εκ.) ή «πορσελάνινης» χοληδόχου κύστης,
• πολλαπλών μικρών λίθων ή λίθου < 0,3 εκ • πολύποδα >1 εκ., ή πολύποδα που αυξάνει σε μέγεθος σε διαδοχικές εξετάσεις
• σακχαρώδους διαβήτη ή αιμολυτικών παθήσεων,
• προγραμματισμένης μεγάλης κοιλιακής επέμβασης,
• δυσκολίας πρόσβασης σε νοσοκομείο σε περίπτωση επιπλοκής.
• προσδόκιμο επιβίωσης >20 έτη

Συμπτωματική χολολιθίαση

Η χολοκυστεκτομή είναι απαραίτητη όταν υπάρχουν:

• επαναλαμβανόμενα επεισόδια πόνου (κολικός χοληφόρων),
• οξεία ή χρόνια χολοκυστίτιδα,
• χολαγγειίτιδα,
• χοληδοχολιθίαση, (λίθοι στα χοληφόρα αγγεία)
• παγκρεατίτιδα λόγω χολολίθων.

Χρόνος επέμβασης

• Στην οξεία χολοκυστίτιδα, η επέμβαση πρέπει να γίνεται εντός 72 ωρών από την έναρξη των συμπτωμάτων
• Σε περιπτώσεις παγκρεατίτιδας ή χολαγγειίτιδας, προηγείται ενδοσκοπική αφαίρεση λίθων (ERCP) από τα χοληφόρα αγγεία και η χολοκυστεκτομή πραγματοποιείται σε δεύτερο χρόνο.

Λαπαροσκοπική Χολοκυστεκτομή – Η Σύγχρονη Λύση

Η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή αποτελεί τη μέθοδο εκλογής για τη θεραπεία της χολολιθίασης.

Πραγματοποιείται μέσω τεσσάρων μικρών τομών, με τη βοήθεια κάμερας και ειδικών εργαλείων. Ο χειρουργός αφαιρεί τη χοληδόχο κύστη με ασφάλεια και ακρίβεια.

Πλεονεκτήματα:

• Ελάχιστος πόνος
• Νοσηλεία 24 ωρών
• Μικρές ουλές και άριστο αισθητικό αποτέλεσμα
• Ταχεία ανάρρωση και επιστροφή στις δραστηριότητες σε λίγες ημέρες

Ζωή μετά τη Χολοκυστεκτομή

Η αφαίρεση της χοληδόχου κύστης δεν επηρεάζει τη λειτουργία της πέψης.

Η χολή εξακολουθεί να παράγεται φυσιολογικά από το ήπαρ και να ρέει στο έντερο. Ο οργανισμός μας προσαρμόζεται σχετικά γρήγορα στην καινούργια κατάσταση έλλειψης της χοληδόχου κύστη. Ωστόσο μετά την επέμβαση θα πρέπει να δώσουμε τον χρόνο στον οργανισμό μας να προσαρμοστεί σε αυτές τις καινούργιες συνθήκες κάνοντας πολλά μικρά γεύματα χαμηλά σε λιπαρά. Οι περισσότεροι ασθενείς επιστρέφουν γρήγορα σε φυσιολογική διατροφή. Ωστόσο θα πρέπει να τονίσουμε ότι για την υπόλοιπη ζωή μας όταν θα κάνουμε πολύ λιπαρά γεύματα, έξω από την διατροφική καθημερινότητα στην οποία έχουμε συνηθίσει τον οργανισμό μας, ενδεχομένως να μην κατορθώσουμε να απορροφήσουμε σωστά τα παραπάνω λιπαρά με αποτέλεσμα να νιώσουμε δυσπεψία και να έχουμε πιο υδαρείς κενώσεις.

Η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή είναι μια ασφαλής και αποτελεσματική επέμβαση, με πολύ υψηλά ποσοστά επιτυχίας που εξασφαλίζει οριστική απαλλαγή από τα συμπτώματα και τους κινδύνους της χολολιθιασης.